Union Budget 2024 Live Updates Highlights: మధ్యంతర బడ్జెట్ 2024 ముఖ్యాంశాలు ఇవే!

మధ్యంతర బడ్జెట్ 2024 ముఖ్యాంశాలు

నిర్మల్ సీతారామన్ ప్రసంగంలోని ముఖ్యాంశాలు క్రింద ఉన్నాయి

• భారత ఆర్థిక వ్యవస్థ గత 10 ఏళ్లలో తీవ్ర పరివర్తనను చవిచూసింది.
• ప్రభుత్వ సబ్‌కా సాథ్, సబ్‌కా వికాస్, సబ్‌కా విశ్వాస్ మంత్రంపై నిర్మించబడింది.
• పేదలు, రైతులు, యువత మరియు మహిళలు అనే నాలుగు ప్రధాన సమూహాలపై మనం దృష్టి పెట్టాలి. వారి అవసరాలు, ఆకాంక్షలే మా అత్యంత ప్రాధాన్యత అని నిర్మలా సీతారామన్ అన్నారు. వారు అభివృద్ధి చెందినప్పుడే దేశం పురోగమిస్తుంది.
• జైవిజ్ఞాన్‌, జైకిసాన్‌, జైఅనుంధాన్‌ అన్నది ఈ ప్రభుత్వ ప్రధాన లక్ష్యం
• 2047 నాటికి భారతదేశాన్ని వికాసిత్‌ భారత్‌గా మార్చేందుకు కృషి చేస్తున్నామని ఎఫ్‌ఎం చెప్పారు.
• 2047 నాటికి నిర్దేశించుకున్న లక్ష్యాలను సాధించే దిశగా అడుగులు వేస్తున్నాం.
• అన్ని రంగాల్లో ఆర్థిక వృద్ధి కనిపిస్తోంది.
• జీఎస్టీ వంటి పన్ను సంస్కరణలు పన్ను పరిధిని పెంచాయి.
• మహిళలకు మూడొంతుల రిజర్వేషన్లు కల్పించాం.
• GDPకి కొత్త అర్థం ఇవ్వబడింది అంటే పాలన, అభివృద్ధి మరియు పనితీరు.
• ఈ పదేళ్లలో ద్రవ్యోల్బణాన్ని సమతుల్యంగా ఉంచింది.
• భారతదేశం నుండి మధ్యప్రాచ్యం మీదుగా యూరప్‌కు ప్రత్యేక క్యారేజ్.
• దేశంలోని తూర్పు ప్రాంతాన్ని కొత్త అభివృద్ధి రథంగా మారుస్తున్నాం.
• జనాభా, ప్రజాస్వామ్యం మరియు వైవిధ్యం భారతదేశం ముందుకు సాగడానికి ప్రాథమిక సూత్రాలు.

• మౌలిక సదుపాయాల రంగం 11.1 శాతం వృద్ధితో రూ.11 లక్షల 11 వేల 111 కోట్ల కేటాయింపు.
• కరెంటు బిల్లుల నుంచి బయటపడేందుకు కొత్త సోలార్ పథకాన్ని ప్రకటించాం.
• ఇంటింటికీ విద్యుత్, ఉపాధి, తాగునీరు సమ్మిళిత అభివృద్ధి నినాదాలు.
• వడ్డీ లేని రుణాలు రూ. సంస్కరణల అమలు కోసం రాష్ట్రాలకు 50 ఏళ్లకు 75 వేల కోట్లు.
• FDI అంటే ఫస్ట్ డెవలప్ ఇండియా. ఎఫ్‌డీఐ పెట్టుబడులు పెరిగాయి. విదేశీ పెట్టుబడులకు ఇది స్వర్ణయుగం.
• పర్యాటక ప్రాంతాల అభివృద్ధిలో రాష్ట్రాలకు సహకారం అందిస్తాం.
• పిల్లల ఆరోగ్యం కోసం ఇంద్రధనస్సు కార్యక్రమం.
• మరిన్ని మెడికల్ కాలేజీల కోసం కమిటీలు వేస్తాం.
• దేశంలో ఐదు కొత్త ఇంటిగ్రేటెడ్ ఆక్వా పార్కులు.
• మధ్యతరగతి ప్రజల ఇళ్ల నిర్మాణానికి ప్రాధాన్యత ఇస్తున్నామన్నారు.
• జిల్లాలు, బ్లాకుల అభివృద్ధికి రాష్ట్రాలతో కలిసి పని చేస్తోంది.
• రూఫ్ టాప్ సోలార్ పాలసీ కింద కోటి ఇళ్లకు 300 యూనిట్ల ఉచిత విద్యుత్.
• మురికివాడల్లో, అద్దె ఇళ్లలో ఉంటున్న వారికి సొంత ఇంటి కలను సాకారం చేస్తాం.
• గ్రామీణ ప్రాంతాల్లో ప్రధానమంత్రి ఆవాస్ యోజన ఇళ్లలో 70 శాతం మహిళల పేరు మీదనే ఇవ్వబడ్డాయి.
• వచ్చే ఐదేళ్లలో ప్రధానమంత్రి ఆవాస్ యోజన కింద 2 కోట్ల ఇళ్ల నిర్మాణం.
• గత పదేళ్లలో 25 కోట్ల మంది పేదరికం నుంచి బయటపడ్డారు.
• జనధన్ ఖాతాల ద్వారా పేదలకు రూ.34 లక్షల కోట్లు అందించారు.
• సమ్మిళిత మరియు సమతుల్య ఆర్థిక విధానాలతో, చివరి వ్యక్తి వరకు పురోగతి సాధించబడింది.
• 4.50 కోట్ల మందికి బీమా సౌకర్యం
• 78 లక్షల మంది వీధి వ్యాపారులకు ఆర్థిక సహాయం.
• రూ.2.20 లక్షల కోట్ల హామీ లేని రుణాలను అందించింది.
• ప్రజల ఆదాయం 50 శాతం పెరిగింది.
• ఆశ మరియు అంగన్‌వాడీలకు ఆయుష్మాన్ పథకం వర్తింపు.
• 9-18 సంవత్సరాల వయస్సు గల బాలికలలో గర్భాశయ క్యాన్సర్‌ను నిరోధించే చర్యలు.
• 10 ఏళ్లలో ఉన్నత చదువులు చదివే బాలికల సంఖ్య 28 శాతం పెరిగింది.
• స్వయం సహాయక సంఘాల ద్వారా లక్షలాది మంది మహిళలు లక్షాధికారులుగా మారారు.
• లక్ పతి దీదీ లక్ష్యాన్ని రెండు కోట్ల నుంచి మూడు కోట్లకు పెంచడం.
• ట్రిపుల్ తలాక్ చట్టవిరుద్ధమని ప్రకటించారు.

• స్టార్టప్ ఇండియా ద్వారా యువతను పారిశ్రామికవేత్తలుగా తీర్చిదిద్దాం.
• కొత్త సంస్కరణలతో కొత్త పారిశ్రామికవేత్తలు పుట్టుకొచ్చారు.
• స్కిల్ ఇండియా మిషన్‌తో 1 కోటి 40 లక్షల మంది యువతకు నైపుణ్య శిక్షణ
• గత పదేళ్లలో 7 ఐఐటీలు, 16 ట్రిపుల్ ఐటీలు, 7 ఐఐఎంలు, 15 ఎయిమ్స్, 390 యూనివర్సిటీలను స్థాపించారు.
• ముద్రా యోజన కింద యువతకు రూ.25 లక్షల కోట్ల రుణాలు ఇచ్చారు.
• రూ.లక్ష నిధిని ఏర్పాటు చేయండి. పరిశోధన మరియు సృజనాత్మకత కోసం లక్షల కోట్లు.
• కుప్పకూలుతున్న వ్యవసాయ రంగానికి ప్రభుత్వం కొత్త ఊపిరి పోసింది.
• రైతులకు మద్దతు ధరలు, పెట్టుబడి రాయితీలతో అందించాం.
• పీఎం కిసాన్ సమ్మాన్ నిధి ద్వారా 11.8 కోట్ల మంది రైతులకు ఆర్థిక సహాయం.
• వ్యవసాయ రంగంలో కొత్త సాంకేతికతతో విలువ జోడింపు విధానాలు.
• ఫసల్ బీమా యోజన కింద 4 కోట్ల మంది రైతులకు పంటల బీమా
• పాడి రైతుల ప్రోత్సాహానికి ప్రత్యేక సమగ్ర కార్యక్రమం.
• నానో యూరియా తర్వాత నానో డీఏపీ కింద పంటలకు ఎరువులు అందజేస్తాం.
• నూనె గింజల రంగంలో స్వావలంబన సాధిస్తాం.
• గతేడాది ప్రతిపాదించిన కొత్త పన్ను విధానాన్ని ఈసారి కూడా కొనసాగించనున్నారు.
• పన్ను భారం లేకుండా రూ.7 లక్షల వరకు రాయితీ ఉంటుందని ఆమె తెలిపారు.
• దీనికి పొదుపు, పెట్టుబడులతో సంబంధం లేదు. అంతకు మించి ఆదాయం ఉన్నవారికి స్లాబ్‌ల ప్రకారం పన్ను వర్తిస్తుంది.
• వివిధ సెక్షన్ల కింద మినహాయింపులను అనుమతించే పాత పన్నుల విధానంలో ఎలాంటి మార్పులు ప్రతిపాదించబడలేదు.
• కొత్త పన్ను విధానంలో మినహాయింపును రూ.3 లక్షలకు పెంచారు.
• పాత పన్ను విధానంలో ఆదాయ పరిమితి రూ.2,50,000గా ఉంటుంది.
• పాత పన్ను విధానంలో కూడా పన్ను పరిధిలోకి వచ్చే ఆదాయం రూ.5 లక్షల లోపు ఉంటే ఎలాంటి భారం ఉండదు.
• విమానయాన రంగంలో 2,3 తరగతి నగరాలకు కొత్త విమాన సర్వీసులు
• రైలు మార్గాల్లో హైట్రాఫిక్‌, హైడెన్సిటీ కారిడార్లలో నూతన మౌలిక సదుపాయాలు ఏర్పాటు
• రైలు బోగీలన్నింటినీ వందే భారత్‌ ప్రమాణాలతో మార్పు
• రక్షణ రంగంలో స్వయం సమృద్ధి కోసం కొత్త మిషన్‌

సార్వత్రిక ఎన్నికలకు ముందు జరిగే చివరి పార్లమెంట్‌ సమావేశాలు బుధవారం ప్రారంభమయ్యాయి. ఇందులో భాగంగా బడ్జెట్‌ను ప్రవేశపెట్టనున్నారు. ఈ సందర్భంగా ఉభయ సభలను ఉద్దేశించి రాష్ట్రపతి ద్రౌపదిముర్ము మాట్లాడారు. కొత్త పార్లమెంట్‌లో బడ్జెట్‌ ప్రసంగం చేయడం రాష్ట్రపతికి ఇది తొలిసారి కావడం విశేషం.

రాష్ట్రపతి ద్రౌపదిముర్ము ప్రసంగంలోని ముఖ్యాంశాలు..

• రూ.7 లక్షల వరకు ట్యాక్స్‌ లేకుండా ప్రభుత్వం నిర్ణయాలు తీసుకుంది.
• పన్ను చెల్లింపుదారులు ఇటీవల కాలంలో భారీగా పెరిగారు. 
• దేశంలో 5జీ నెట్‌వర్క్‌ వేగంగా విస్తరిస్తోంది.
• రీఫార్మ్‌, ట్రాన్స్‌ఫార్మ్‌, 
• ఐటీ రిటర్న్‌లు ఫైల్‌ చేసేవారి సంఖ్య గణనీయంగా పెరిగింది. 
• ఏక్‌ భారత్‌-శ్రేష్ఠ్‌ భారత్‌ నినాదంతో అభివృద్ధి సాధించాలి. 
• ప్రపంచంలోనే అత్యుత్తమ బ్యాంకింగ్‌ వ్యవస్థలున్న దేశం ఇండియా.
• ప్రభుత్వం దేశ్యవ్యాప్తంగా 1300 రైల్వే స్టేషన్లను ఆదునికీకరించింది.
• భారీగా జీఎస్‌టీ వసూళ్లు పెరిగాయి.

లోక్‌స‌భ‌ ఎన్నిక‌ల స‌మ‌యంలో ఆర్థిక మంత్రి నిర్మలా సీతారామన్ ఫిబ్రవరి 1, 2024న మధ్యంతర బడ్జెట్‌ను సమర్పించనున్నారు. ప్ర‌తి ఏటా కొత్త బడ్జెట్‌ వస్తున్నప్పుడల్లా దేశమంతా ఆసక్తిగా చూస్తారు.ఏయే మార్పులు ఉండబోతున్నాయి. పన్నులు ఏమైనా తగ్గుతాయా.. ధరలు తగ్గే వస్తువులేంటి.. ఏయే రంగాలకు ఎంత బడ్జెట్‌ కేటాయించారు.. తదితర విషయాల గురించి ఎక్కువగా చర్చ జరుగుతూ ఉంటుంది. అయితే ఈ బడ్జెట్‌ ప్రవేశపెట్టే తేదీలోనే మార్పు వచ్చింది. ఏళ్లనాటి సంప్రదాయాలు మారాయి. అవేంటి.. ఎందుకు మారాయన్న విష‌యాల‌పై ప్ర‌త్యేకం మీకోసం..

మధ్యంతర బడ్జెట్ 2024 నుండి కొన్ని కీలక అంచనాలు

2024-25 ఆర్థిక సంవత్సరానికి మధ్యంతర బడ్జెట్‌ను ఫిబ్రవరి 1న ప్రవేశపెట్టనున్నారు. ఈ బడ్జెట్‌లో కింది అంశాలపై ప్రత్యేక దృష్టి పెట్టవచ్చని నిపుణులు అంచనా వేస్తున్నారు:

• ఆర్థిక ఏకీకరణ: ద్రవ్య లోటును తగ్గించడం మరియు ఆర్థిక స్థిరత్వాన్ని పెంచడంపై ప్రభుత్వం దృష్టి పెట్టవచ్చు. ఇందుకోసం వ్యయాన్ని హేతుబద్ధీకరించడం, పన్ను వసూళ్లను మెరుగుపరచడం మరియు పెట్టుబడులను పెంచడం వంటి చర్యలు తీసుకోవచ్చు.
• మధ్యతరగతి వారికి ఉపశమనం: వినియోగం మరియు ఆర్థిక వృద్ధిని ప్రోత్సహించడానికి, ప్రభుత్వం ఆదాయపు పన్ను కోతలు లేదా పెరిగిన పన్ను మినహాయింపులను ప్రకటించవచ్చు.
• అవస్థాపనకు ప్రోత్సాహం: ఆర్థిక వృద్ధికి అవసరమైన మౌలిక సదుపాయాల అభివృద్ధిపై ప్రభుత్వం దృష్టి పెట్టవచ్చు. రోడ్లు, రైల్వేలు, విమానాశ్రయాలు, ఇంధన క్షేత్రం మరియు విద్యుత్తు రంగాలకు కేటాయింపులు పెంచవచ్చు.
• వ్యవసాయానికి మద్దతు: రైతుల ఆదాయాన్ని మెరుగుపరచడానికి, ప్రభుత్వం పంటలకు కనీస మద్దతు ధరలు లేదా నీటిపారుదల సౌకర్యాలను పెంచడం వంటి చర్యలను తీసుకోవచ్చు.
• సాంఘిక సంక్షేమ పథకాలు: పేదలు మరియు బలహీన వర్గాలకు మద్దతు ఇవ్వడానికి, ప్రభుత్వం MGNREGA, ఆయుష్మాన్ భారత్ వంటి సాంఘిక సంక్షేమ పథకాలకు నిధుల కేటాయింపును కొనసాగించవచ్చు.
• స్వయంప్రతిపత్తి కోసం రాష్ట్రాలకు మరింత ఆర్థిక స్వేచ్ఛను ఇవ్వడం
• పర్యావరణ పరిరక్షణ
• డిజిటల్‌లేజ్‌కు మద్దతు

2024 లోక్‌సభ ఎన్నికలు జరిగి కొత్త ప్రభుత్వం ఏర్పడే వరకు..

పార్లమెంట్‌లో 2024-25 ఆర్థిక సంవత్సరానికి మధ్యంతర బడ్జెట్‌ సమర్పణకు కొన్ని రోజులు మాత్రమే మిగిలి ఉన్నాయి. కేంద్ర ఆర్థిక శాఖ మంత్రి నిర్మలా సీతారామన్ ఫిబ్రవరి 1న బడ్జెట్ ప్రవేశపెట్టనున్నారు. అయితే ఇది పూర్తిస్థాయి బడ్జెట్‌ కాదు. ఇందులో ఎటువంటి ప్రధాన ప్రకటనలు ఉండవు. 2024 లోక్‌సభ ఎన్నికలు జరిగి కొత్త ప్రభుత్వం ఏర్పడే వరకు దీనిని ప్లేస్‌హోల్డర్‌గా పరిగణిస్తారు.

☛ Budget 2023 Highlights: కేంద్ర బడ్జెట్‌ 2023–24

దీంతోపాటు ఏప్రిల్ 1 నుంచి అమలులోకి..
కొన్నేళ్ల క్రితం వరకు ఫిబ్రవరి నెలాఖరున బడ్జెట్‌ను సమర్పించేవారు. కానీ నరేంద్ర మోదీ ప్రభుత్వం వచ్చాక బడ్జెట్‌ను ప్రవేశపెట్టే తేదీని ఫిబ్రవరి 28 నుంచి ఫిబ్రవరి 1కి మార్చారు. 2017లో నాటి కేంద్ర ఆర్థిక మంత్రి అరుణ్ జైట్లీ వలసరాజ్యాల కాలంలో మాదిరిగా ఫిబ్రవరి చివరి రోజున కేంద్ర బడ్జెట్‌ను సమర్పించబోమని ప్రకటించారు. బ్రిటిష్ పాలనలో అనుసరించిన 92 ఏళ్ల పద్ధతికి ముగింపు పలికేందుకు నెల చివరి రోజు కాకుండా ఫిబ్రవరి 1న బడ్జెట్‌ను సమర్పించనున్నట్లు అ‍ప్పటి ఆర్థిక మంత్రి అరుణ్‌ జైట్లీ ప్రకటించారు. దీంతోపాటు ఏప్రిల్ 1 నుంచి అమలులోకి వచ్చే కొత్త విధానాలు, మార్పులకు సిద్ధం కావడానికి ప్రభుత్వానికి చాలా తక్కువ సమయం ఉందని, అందుకే బడ్జెట్ ప్రదర్శన తేదీని ఫిబ్రవరి 1కి మార్చినట్లు ఆయన పేర్కొన్నారు. 

☛ Telangana Budget 2023‌-24: తెలంగాణ బడ్జెట్ 2023‌-24

రైల్వేలకు ప్రత్యేక బడ్జెట్ ఇలా..
బ్రిటీష్ హయాంలో రైల్వేలకు ప్రత్యేక బడ్జెట్‌ ప్రవేశపెట్టేశారు. తర్వాత చాలా ఏళ్లు ఈ సంప్రదాయాన్ని కొనసాగించారు. మోదీ ప్రభుత్వంలో రైల్వేలకు ప్రత్యేక బడ్జెట్‌ను సమర్పించే విధానాన్ని రద్దు చేశారు. రైల్వే బడ్జెట్‌ను కేంద్ర బడ్జెట్‌తో అనుసంధానం చేయనున్నట్లు 2016లో అ‍ప్పటి ఆర్థిక మంత్రి అరుణ్‌జైట్లీ ప్రకటించారు. 

అటల్ బిహారీ వాజ్‌పేయి ప్రభుత్వంలో..
1999 వరకు ఫిబ్రవరి నెల చివరి రోజున సాయంత్రం 5 గంటలకు కేంద్ర బడ్జెట్‌ను సమర్పించేవారు. బ్రిటీష్ ఇండియా నుంచి సంక్రమించిన ఈ సంప్రదాయం స్వాతంత్ర్యం తర్వాత కూడా మారలేదు.  వలసరాజ్యాల కాలంలో బడ్జెట్‌ సమర్పణ సమయాన్ని బ్రిటన్ స్థానిక సమయం ద్వారా నిర్ణయించేవారు. దీని ప్రకారం బడ్జెట్‌ను బ్రిటన్‌లో ఉదయం 11 గంటలకు (స్థానిక కాలమానం) సమర్పించేవారు. ఇది భారతదేశంలో సాయంత్రం 5 గంటలకు సమానంగా ఉంటుంది. తర్వాత 1999లో అటల్ బిహారీ వాజ్‌పేయి ప్రభుత్వంలో ఆర్థిక మంత్రిగా ఉన్న యశ్వంత్ సిన్హా ఉదయం 11 గంటలకు కేంద్ర బడ్జెట్‌ను ప్రవేశపెట్టాలని ప్రతిపాదించారు. బడ్జెట్‌ను మరింత క్షుణ్ణంగా విశ్లేషించడానికి, చర్చించడానికి తగిన సమయం ఉండటమే ఈ మార్పు వెనుక కారణం.

☛ Andhra Pradesh Budget 2023‌-24 Highlights: ఆంధ్రప్రదేశ్‌ బడ్జెట్ 2023‌-24