కేంద్ర బడ్జెట్‌ 2020–21 హైలైట్స్‌

బడ్జెట్‌ ప్రసంగంలోని ముఖ్యాంశాలు..

• ప్రజల కొనుగోలు శక్తిని పెంచుతాం
• ప్రజల ఆదాయాలను మెరుగుపరచడమే బడ్జెట్‌ లక్ష్యం
• ప్రజల ఆకాంక్షలకు అనుగుణంగా బడ్జెట్‌
• ప్రజల్లో కొనుగోలు శక్తిని ముమ్మరం చేస్తాం
• దివంగత నేత అరుణ్‌ జైట్లీని గుర్తుచేసిన నిర్మల

• సంక్షేమ పథకాలు పూర్తిస్థాయిలో లబ్ధిదారులకు అందడం లేదు
• రూపాయిలో 15పైసలు మాత్రమే లబ్ధిదారులకు చేరుతున్నాయి
• ప్రధానమంత్రి ఆవాస్‌ యోజన ద్వారా అందరికీ ఇళ్లు మంజూరు చేస్తాం
• భారత్‌లో ఆర్థిక వనరులు పుష్కలంగా ఉన్నాయి

• దేశ ఆర్థిక వ్యవస్థ పునాదులు బలంగా ఉన్నాయి
• ఈ బడ్జెట్‌ దేశ ప్రజల ఆర్థిక స్థోమతను పెంచుతుంది
• కేంద్రం చేపట్టిన సంస్కరణల్లో జీఎస్టీ చరిత్రాత్మకమైనది
• ఆర్థిక సంస్కరణల్లో జీఎస్టీ కీలకమైనది

• ఎకానమీని సంఘటితపరిచేందుకు చర్యలు
• ఆరోగ్యకరమైన వాణిజ్య వృద్ధికి తోడ్పాటు
• ప్రభుత్వం విస్తృత సంస్కరణలు చేపట్టింది
• ద్రవ్యోల్బణం అదుపులో ఉంది
• జీఎస్టీతో సామాన్యులకు నెలకు 4 శాతం వరకూ ఆదా

నా దేశం దాల్‌ సరస్సులో విరబూసిన కమలం లాంటిది

మానవత్వం, దయతో కూడిన సమాజం అవసరం

నా దేశం సైనికుల నరాల్లో ప్రవహిస్తున్న ఉడుకు రక్తం

మా దేశం వికసిస్తున్న షాలిమార్‌ తోటలాంటిది

• జీఎస్టీ శ్లాబుల తగ్గింపుతో సామాన్యులకు మేలు
• జీఎస్టీతో పన్ను వ్యవస్థలోకి కొత్తగా 60 లక్షల మంది పన్ను చెల్లింపుదారులు
• రూ లక్ష కోట‍్ల వరకూ జీఎస్టీ ప్రయోజనాలు సామాన్యులకు మళ్లింపు
• 40 కోట్ల జీఎస్టీ రిటర్నులు దాఖలయ్యాయి
• జీఎస్టీ సమస్యల పరిష్కారానికి జీఎస్టీ మండలి చొరవ
• జీఎస్టీ శ్లాబుల తగ్గింపుతో సామాన్యులకు మేలు జరిగింది
• జీఎస్టీ అమలు తర్వాత సామాన్యుల ఖర్చులు 4శాతం వరకు ఆదా అయ్యాయి

• 2022 నాటికి రైతుల ఆదాయం రెట్టింపు చేయడం బడ్జెట్‌ లక్ష్యం
• రైతు సంక్షేమానికి 16 కార్యాచరణ ప్రణాళికలు
• 100 కరువు జిల్లాలకు తాగునీరు అందించే పథకాలు
• 26 లక్షల మంది రైతులకు సోలార్‌ పంపు సెట్లు
• పేదరికం నుంచి 27 కోట్లమందిని బయటకు తెచ్చాం
• ఇక నుంచి ఇన్‌కం టాక్స్‌ రిటర్న్‌ల ఫైలింగ్‌ మరింత సులభతరం చేస్తాం
• ఆరు కోట్ల 11 లక్షల మందికి ప్రధానమంత్రి ఫసల్‌ బీమా యోజన

• తొలి ప్రాధాన్యం : వ్యవసాయం, సాగునీరు, గ్రామీణాభివృద్ధి
• ద్వితీయ ప్రాధాన్యాంశం : ఆరోగ్యం, పారిశుద్ధ్యం, తాగునీరు
• మూడో ప్రాధాన్యాంశం : విద్య, చిన్నారుల సంక్షేమం

• 16 లక్షలమంది రైతులకు గ్రిడ్‌ అనుసంధానిత సోలార్‌ విద్యుత్‌
• సేంద్రియ సాగుచేసే రైతులకు మరిన్ని ప్రోత్సహకాలు
• ఈ సారి బడ్జెట్‌ మూడు రంగాల వృద్ధికి ఊతమివ్వనుంది
• ఒకటి ఆరోగ్యం, రెండోది విద్య, మూడోది ఉద్యోగ కల్పన
• రైతుల సౌకర్యార్థం రిఫ్రిజిలేటర్‌తో కూడిన కిసాన్‌ రైలు ఏర్పాటు
• సివిల్‌ ఏవియేషన్‌ ద్వారా కూరగాయల సరఫరాకు కృషి ఉదాన్‌ పథకం
• జీరో బడ్జెట్‌ నేచురల్‌ ఫామింగ్‌కు చేయూత
• ఆన్‌లైన్‌లో ఆర్గానిక్‌ ఉత్పత్తుల విక్రయం

• ముద్ర స్కీమ్‌ ద్వారా గ్రామీణ మహిళలకు సాయం
• గ్రామీణ మహిళలకు ధాన్యలక్ష్మి పేరుతో నూతన స్కీం
• నాబార్డు ద్వారా రీఫైనాన్స్‌ పునరుద్ధరిస్తాం

• రూ 15 లక్షల కోట్ల వ్యవసాయ రుణాలు
• వ్యవసాయ, గ్రామీణాభివృద్ధికి రూ 2.83 లక్షల కోట్లు
• పంచాయితీరాజ్‌కు రూ 1.23 లక్షల కోట్లు
• ఆరోగ్య రంగానికి రూ 69,000 కోట్లు
• స్వచ్ఛభారత్‌ మిషన్‌కు రూ 12,300 కోట్లు
• పైప్‌డ్‌ వాటర్‌ ప్రాజెక్టుకు రూ 3.6 లక్షల కోట్లు

• జల్‌జీవన్‌ మిషన్‌కు రూ 11,500 కోట్లు
• విద్యారంగానికి రూ 99.300 కోట్లు
• నైపుణ్యాభివృద్ధికి రూ 3,000 కోట్లు
• కొత్తగా ఐదు స్మార్ట్‌ సిటీల అభివృద్ధి
• నేషనల్‌ టెక్నికల్‌ టెక్స్‌టైల్‌ మిషన్‌ ఏర్పాటుకు రూ1480 కోట్లు
• పరిశ్రమలు, వాణిజ్య రంగానికి రూ 27,300 కోట్లు
• రవాణా మౌలిక సదుపాయాలకు రూ 1.7 లక్షల కోట్లు
• సీనియర్‌ సిటిజన్ల సంక్షేమానికి రూ 9500 కోట్లు
• టూరిజం ప్రోత్సాహానికి రూ 2500 కోట్లు
• సాంస్కృతిక శాఖకు రూ 3150 కోట్లు

• యువ పారిశ్రామికవేత్తల ప్రోత్సాహానికి ప్రత్యేక పథకం
• గ్లోబలైజేషన్‌కు అనుగుణంగా పరిశ్రమల అభివృద్ధి
• ఇండస్ట్రియల్‌ ఇన్వెస్ట్‌మెంట్‌ సెల్‌ ఏర్పాటు
• ల్యాండ్‌ బ్యాంక్‌, ఇతర ప్రభుత్వ అనుమతుల కోసం ప్రత్యేక సెల్‌
• మౌలిక వసతుల అభివృద్ధికి సంబంధించి పీపీపీ విధానం
• ఎలక్ట్రానిక్‌, మాన్యుఫాక్చరింగ్‌పై ప్రత్యేక దృష్టి
• మొబైల్‌ తయారీ పరిశ్రమలకు మరింత ప్రోత్సాహం

• విద్యారంగంలోనూ విదేశీ ప్రత్యక్ష పెట్టుబడులకు అనుమతి
• విద్య, స్కిల్‌ డెవలప్‌మెంట్‌పై ప్రత్యేక దృష్టి
• 2026నాటికి 150 వర్సిటీల్లో స్కిల్‌ డెవలప్‌మెంట్‌ కోసం కొత్త కోర్సులు
• ప్రధాన యూనివర్సిటీల్లో ఆన్‌లైన్‌లో డిగ్రీ కోర్సులు
• నేషనల్‌ పోలీస్‌, ఫోరెన్సిక్‌ యూనివర్సిటీ ప్రారంభిస్తాం
• భారత్‌లో చదువుకోవాలనుకునే విదేశీ విద్యార్థుల కోసం ఇన్సాట్‌ పరీక్షలు
• ప్రస్తుతం ఉన్న ప్రతి జిల్లా ఆస్పత్రికి మెడికల్‌ కాలేజీ

• సమాజంలోని అట్టడుగు వర్గాలకు ఆర్థిక స్వావలంబన కల్పించే దిశగా చర్యలు
• నిర్మాణాత్మక చర్యలతో ఆర్థిక వ్యవస్థను బలోపేతం చేసే దిశగా ముందడుగు వేస్తున్నాం
• కేంద్ర, రాష్ట్రాలు కలిసి పనిచేస్తేనే దేశం వేగంగా ముందుకెళ్తుంది
• భారత్‌ ఇప్పుడు ప్రపంచంలోనే ఐదో అతిపెద్ద ఆర్థిక వ్యవస్థ
• సబ్‌కా సాథ్‌, సబ్‌కా వికాస్‌, సబ్‌కా విశ్వాస్‌ ఈ ప్రభుత్వ లక్ష్యం
• ఎఫ్‌డీఐలు 284 బిలియన్‌ డాలర్లకు చేరాయి
• వర్షాభావ జిల్లాలకు అదనపు నిధులు

• ఆడపిల్లల వివాహ వయస్సు పెంపు విషయమై టాస్క్‌ఫోర్స్‌ ఏర్పాటు
• పాఠశాల స్థాయి ఉన్నత విద్య వరకు బాలికలు ముందంజలో ఉన్నారు
• బేటీ బచావో బేటీ పఢావో గొప్ప విజయం సాధించింది
• ప్రాథమిక స్థాయి విద్యలో బాలుర కంటే బాలికలే ఐదు శాతం ఎక్కువ ఉన్నారు
• ఆరు లక్షలమంది అంగన్‌వాడీలకు సెల్‌ఫోన్లు
• పౌష్టికాహారం, హెల్త్‌కేర్‌పై ప్రత్యేక దృష్టి
• మహిళా సంక్షేమ పథకాల రూ. 28,600 కోట్లు
• పౌష్టికాహార పథకానికి రూ. 35.6 కోట్లు
• పౌష్టికాహార లోపాన్ని నివారించేందుకు ప్రత్యేక టాస్క్‌ఫోర్స్‌

• చిన్న ఎగుమతిదారుల కోసం నిర్విక్‌ పథకం
• త్వరలో జాతీయ లాజిస్టిక్స్‌ పాలసీ
• ఇ కనుంచి యంత్రాలతో సెప్టిక్‌ ట్యాంకుల క్లినింగ్‌
• ప్రైవేటు రంగంలో డేటా సెంటర్‌ పార్క్‌లు ఏర్పాటు
• కరెంటు బిల్లుల స్థానంలో త్వరలో స్మార్ట్‌ ప్రీపెయిడ్‌ మీటర్లు
• ఆప్టికల్‌ ఫైబర్‌ లింక్‌తో లక్షగ్రామపంచాయతీల అనుసంధానం

• రవాణారంగ అభివృద్ధికి బడ్జెట్‌లో కొత్త వ్యూహాలు
• ఐదు చరిత్రాత్మక ప్రాంతాల అభివృద్ధి
• రాంచీలో ట్రైబల్‌ మ్యూజియం
• అహ్మదాబాద్‌లో మ్యారిటైమ్‌ మ్యూజియం
• పర్యాటక అభివృద్ధికి తేజాస్‌ రైళ్లు
• రైల్వేల్లో మరింత ప్రైవేటీకరణ.. పీపీపీ పద్ధతిలో 150 రైళ్లు
• వచ్చే నాలుగేళ్లలో 100 కొత్త ఎయిర్‌పోర్ట్‌లు
• 2023 నాటికి ఢిల్లీ-ముంబై ఎక్స్‌ప్రెస్‌ వే పూర్తి
• ముంబై-అహ్మదాబాద్‌ మధ్య హైస్పీడ్‌ రైలు
• పెద్దసంఖ్యలో తేజాస్‌ తరహా రైళ్లు, సెమీ హైస్పీడ్‌ రైళ్లు

• పన్ను అధికారుల వేధింపులను సహించం​
• కొన్ని నిబంధనల ఉల్లంఘనలపై క్రిమినల్‌ ప్రొసీడింగ్స్‌ తప్పించేలా కంపెనీ చట్టం సవరణ
  2022లో భారత్‌లో జీ 20 సదస్సు.. రూ 100 కోట్లతో సన్నాహక ఏర్పాట్లు

• డిపాజిట్‌ భీమా పరిధి రూ లక్ష నుంచి రూ 5 లక్షలకు పెంపు
• పన్ను అధికారుల వేధింపులను సహించం​
• కొన్ని నిబంధనల ఉల్లంఘనలపై క్రిమినల్‌ ప్రొసీడింగ్స్‌ తప్పించేలా కంపెనీ చట్టం సవరణ
• సహకార బ్యాంకుల పరిపుష్టి
• గిఫ్ట్‌ సిటీలో ఇంటర్నేషనల్‌ బులియన్‌ ఎక్స్ఛేంజ్‌
• షేర్ల అమ్మకం ద్వారా ఎల్‌ఐసీలో​ప్రభుత్వ వాటా పాక్షిక విక్రయం
• ఐడీబీఐ బ్యాంకులోని ప్రభుత్వ వాటా అమ్మకం
• 2021లో జీడీపీ వృద్ధిరేటు పెరుగుతుందని ఆశాభావం
• వచ్చే సంవత్సరానికి జీడీపీ వృద్ధిరేటు 10శాతం వరకు పెరుగుతుందని ఆశాభావం

• కార్పొరేట్‌ పన్నుల తగ్గింపు విప్లవాత్మక నిర్ణయం
• ప్రపంచంలో అతితక్కువ కార్పొరేట్‌ పన్నులు ఉన్న దేశం భారత్‌
• కొత్తగా అంతర్జాతీయ బులియన్‌ ఎక్స్చేంజ్‌ ఏర్పాటు
• కార్పొరేట్‌ ట్యాక్స్‌ 15శాతం తగ్గింపు
• కార్పొరేట్‌ ట్యాక్స్‌లు తగ్గించడం చరిత్రాత్మక నిర్ణయం
• డివిడెండ్‌ డిస్ర్టిబ్యూషన్‌ ట్యాక్స్‌ రద్దు
• బ్యాంకింగ్‌ రంగంలో మరింత పారదర్శకత రావాల్సిన అవసరముంది
• చిన్న, మధ్యతరహా పరిశ్రమల రుణాల పునరుద్ధరణ గడువు 2021 వరకు పెంపు
• ఫైనాన్షియల్‌ కాంట్రాక్ట్‌ల ప్రత్యేక చట్టం
• మౌలిక వసతుల ప్రాజెక్టుల కోసం దీర్ఘకాలిక రుణాల మంజూరు

• మధ్య, ఎగువ మధ్యతరగతికి ఊరటనిచ్చేలా చర్యలు
• ఆదాయపన్ను శ్లాబ్‌లు నాలుగు నుంచి ఏడుకు పెంపు
• 0 నుంచి 2.50 లక్షల వరకు ఎలాంటి ఆదాయపన్ను లేదు
• 2.5 లక్షల నుంచి రూ. 5 లక్షల వరకు 5 శాతం పన్ను
• రూ. 5-7 లక్షల వార్షిక ఆదాయంపై పన్ను 20 శాతం నుంచి 10 శాతానికి తగ్గింపు
• రూ. 7.5 లక్షల నుంచి రూ 10 లక్షల వరకూ పన్ను 20 నుంచి 15 శాతానికి తగ్గింపు
• రూ. 10 నుంచి రూ 12.5 లక్షల వార్షికాదాయంపై 20 శాతం పన్ను
• రూ. 12.5 లక్షల నుంచి రూ 15 లక్షల వార్షికాదాయంపై 25 శాతం పన్ను
• రూ. 15 లక్షల పైబడి ఆదాయంపై 30 శాతం పన్ను