కెరీర్ గైడెన్స్...స్టాటిస్టిక్స్
Sakshi Education
మ్యాథమెటిక్స్లోని...ఒక ప్రధాన విభాగం స్టాటిస్టిక్స్. ఇందులో గ ణాంకాలు, సేకరణ, వాటి విశ్లేషణ, వివరణ, వ్యాఖ్యానం వంటి అంశాలు ఉంటాయి. స్టాటిస్టిక్స్లో నిష్ణాతులైన వారిని స్టాటిస్టిషియన్ అంటారు. వీరు తమ రంగానికి చెందిన డేటాను సేకరిస్తారు. దాన్ని వివిధ పద్ధతుల ద్వారా విశ్లేషించి ఆ రంగంలోని సమస్యకు పరిష్కారాన్ని కనుక్కోవటానికి ప్రయత్నిస్తారు.
ఉదాహర ణకు-బిజినెస్ స్టాటిస్టిక్స్ (వ్యాపార గణంకాలు) సహాయంతో ఆర్థిక వేత్తలు (ఎకనమిస్ట్), గణాంక నిపుణులు (స్టాటిస్టిషియన్స్).. రాబోయే కాలంలో మార్కెట్ ధోరణులు ఎలా ఉంటాయి? అనే అంశాన్ని అంచనా వేస్తారు.
స్టాటిస్టిక్స్ అవసరం కేవలం ఏదో ఒక రంగానికే పరిమితం కాలేదు. ప్రభుత్వ ఆఫీసుల నుంచి ఆంతర్జాతీయ స్థాయి సంస్థల వరకు ఉంటుంది. ఆయా రంగాల్లో ప్రోగ్రెస్ను తెలుసుకోవడానికి.. చేపట్టాల్సిన చర్యలను సూచించడానికి మూలాధారంగా స్టాటిస్టిక్స్ నిలుస్తాయి. ఈ క్రమంలో విభిన్న రకాల బ్రాంచ్లు ఉంటాయి. అవి..
ఉదాహర ణకు-బిజినెస్ స్టాటిస్టిక్స్ (వ్యాపార గణంకాలు) సహాయంతో ఆర్థిక వేత్తలు (ఎకనమిస్ట్), గణాంక నిపుణులు (స్టాటిస్టిషియన్స్).. రాబోయే కాలంలో మార్కెట్ ధోరణులు ఎలా ఉంటాయి? అనే అంశాన్ని అంచనా వేస్తారు.
స్టాటిస్టిక్స్ అవసరం కేవలం ఏదో ఒక రంగానికే పరిమితం కాలేదు. ప్రభుత్వ ఆఫీసుల నుంచి ఆంతర్జాతీయ స్థాయి సంస్థల వరకు ఉంటుంది. ఆయా రంగాల్లో ప్రోగ్రెస్ను తెలుసుకోవడానికి.. చేపట్టాల్సిన చర్యలను సూచించడానికి మూలాధారంగా స్టాటిస్టిక్స్ నిలుస్తాయి. ఈ క్రమంలో విభిన్న రకాల బ్రాంచ్లు ఉంటాయి. అవి..
- క్రెమ్ స్టాటిస్టిక్స్
- సెన్సెస్ స్టాటిస్టిక్స్
- ఎకలాజికల్ స్టాటిస్టిక్స్
- మెడికల్ స్టాటిస్టిక్స్
- స్పోర్ట్స్ స్టాటిస్టిక్స్
- ఎలక్షన్ స్టాటిస్టిక్స్
- టూరిజం స్టాటిస్టిక్స్
- ఆయిల్ స్టాటిస్టిక్స్
- ఎడ్యుకేషన్ స్టాటిస్టిక్స్
- లేబర్ స్టాటిస్టిక్స్
- మార్కెటింగ్ స్టాటిస్టిక్స్
- ఫిల్మ్ స్టాటిస్టిక్స్
- పాపులేషన్ స్టాటిస్టిక్స్
- యాక్సిడెంట్ స్టాటిస్టిక్స్
- డిస్ట్రిక్ట్ స్టాటిస్టిక్స్
- స్టేట్ స్టాటిస్టిక్స్
స్టాటిస్టిక్స్ను కెరీర్గా ఎంచుకోవాలంటే కొన్ని స్కిల్స్ తప్పనిసరి. ఎందుకంటే మిగతా రంగాలతో పోలిస్తే ఈ కెరీర్లో రాణించడానికి స్కిల్స్ కీలక పాత్ర వహిస్తాయి. కాబట్టి తదనుగుణంగా కొన్ని స్కిల్స్ మెరుగుపరుచుకోవాలి. అవి..
- విశ్లేషణాత్మక సామర్థ్యం
- మ్యాథమెటికల్ ఎబిలిటీస్
- గ్రహణ సామర్థ్యం
- అనువర్తన సామర్థ్యం
- ప్రశ్నావళిని రూపొందించడం
- సర్వేలను నిర్వహించడం
స్టాటిస్టిక్స్ సంబంధించి బ్యాచిలర్ స్థాయి నుంచి పీహెచ్డీ వరకు పలు రకాల కోర్సులు అందుబాటులో ఉన్నాయి. అవి..
- డిప్లొమా ఇన్ స్టాటిస్టిక్స్
- బ్యాచిలర్ ఆఫ్ స్టాటిస్టిక్స్ (ఆనర్స్)
- బ్యాచిలర్ ఆఫ్ సైన్స్ (స్టాటిస్టిక్స్)
- మాస్టర్ ఆఫ్ స్టాటిస్టిక్స్
- మాస్టర్ ఆఫ్ సైన్స్ (స్టాటిస్టిక్స్-ఆనర్స్)
- మాస్టర్ ఆఫ్ సైన్స్ (స్టాటిస్టిక్స్)
- మాస్టర్ ఆఫ్ ఫిలాసఫీ ఇన్ స్టాటిస్టిక్స్
- డేటా అనాలిసిస్
- బయో స్టాటిస్టిక్స్
- బిజినెస్ స్టాటిస్టిక్స్
- అప్లయిడ్ ఇన్ఫర్మేషన్ ఎకనామిక్స్
- కెమోమెట్రిక్స్
- బూట్స్రాప్ట్ అండ్ జాక్నైఫ్ రీశాంప్లింగ్
మన రాష్ట్రంలో:
మన రాష్ట్రంలో బ్యాచిలర్ స్థాయి నుంచి స్టాటిస్టిక్స్ ఒక సబ్జెక్ట్ అందుబాటులో ఉంది. మ్యాథమెటిక్స్, కంప్యూటర్ సైన్స్/అప్లికేషన్స్, కెమిస్ట్రీ/ఫిజిక్స్లతో ఒక ఆప్షన్గా బీఎస్సీలో స్టాటిస్టిక్స్ను ఎంచుకోవాల్సి ఉంటుంది. తర్వాత ఆసక్తి ఉంటే పీజీ, పీహెచ్డీ కోర్సుల్లో చేరొచ్చు. మన రాష్ట్రంలోని అన్ని ప్రముఖ యూనివర్సిటీలు ఈ కోర్సులను ఆఫర్ చేస్తున్నాయి. వివరాలకు ఆయా వర్సిటీల వెబ్సైట్స్ను చూడొచ్చు.
అవకాశాలు:
ప్రస్తుత యుగంలో స్టాటిస్టిక్స్ సంబంధం లేని రంగమంటూ ఏది లే దు. ప్రెవేట్ నుంచి ప్రభుత్వ రంగ విభాగాల వరకు, సాధారణ కంపెనీల నుంచి మల్టీనేషనల్ కంపెనీ (ఎంఎన్సీ)ల వరకు ఇలా ప్రతి రంగానికి స్టాటిస్టిక్స్ అవసరం ఎంతగానో ఉంటోంది. ఆయా సంస్థలు చేపట్టే సర్వేలు, ఆపరేషన్స్, సైంటిఫిక్ రీసెర్చ్, డెవలప్మెంట్ యాక్టివిటీస్, సంబంధిత అవసరాల కోసం స్టాటిస్టిషియన్స్ అవసరమవుతారు. ఈ నేపథ్యంలో స్టాటిస్టిక్స్ అభ్యర్థులకు అవకాశాలకు కొదవ లేదని చెప్పొచ్చు. ఒక రకంగా చెప్పాలంటే ప్రెవేట్ రంగంతో సమానంగా, ప్రభుత్వ రంగంలో కూడా అవకాశాలు కల్పిస్తున్న అరుదైన కోర్సుల్లో స్టాటిస్టిక్స్ ఒకటి అని చెప్పొచ్చు. బ్యాంకులు, ఫైనాన్షియల్ ఇన్స్టిట్యూషన్స్, స్టాటిస్టికల్ ఆర్గనైజేషన్స్, పబ్లిక్ సెక్టార్ కంపెనీలు, రీసెర్చ్ ఫార్మ్స్, సోషియో-ఎకనమిక్ రీసెర్చ్ ఆర్గనైజేషన్స్, ఆర్థిక-వ్యాపార, వాణిజ్య రంగాలతో ముడిపడిన అన్ని రకాల సంస్థలు స్టాటిస్టిషియన్స్కు కెరీర్ అవెన్యూస్గా నిలుసున్నాయి. ఆసక్తి ఉంటే సంబంధిత ఇన్స్టిట్యూట్లలో ఫ్యాకల్టీగా/ప్రొఫెసర్గా కెరీర్ ప్రారంభించవచ్చు.
జాబ్ ప్రొఫైల్స్:
మన రాష్ట్రంలో బ్యాచిలర్ స్థాయి నుంచి స్టాటిస్టిక్స్ ఒక సబ్జెక్ట్ అందుబాటులో ఉంది. మ్యాథమెటిక్స్, కంప్యూటర్ సైన్స్/అప్లికేషన్స్, కెమిస్ట్రీ/ఫిజిక్స్లతో ఒక ఆప్షన్గా బీఎస్సీలో స్టాటిస్టిక్స్ను ఎంచుకోవాల్సి ఉంటుంది. తర్వాత ఆసక్తి ఉంటే పీజీ, పీహెచ్డీ కోర్సుల్లో చేరొచ్చు. మన రాష్ట్రంలోని అన్ని ప్రముఖ యూనివర్సిటీలు ఈ కోర్సులను ఆఫర్ చేస్తున్నాయి. వివరాలకు ఆయా వర్సిటీల వెబ్సైట్స్ను చూడొచ్చు.
అవకాశాలు:
ప్రస్తుత యుగంలో స్టాటిస్టిక్స్ సంబంధం లేని రంగమంటూ ఏది లే దు. ప్రెవేట్ నుంచి ప్రభుత్వ రంగ విభాగాల వరకు, సాధారణ కంపెనీల నుంచి మల్టీనేషనల్ కంపెనీ (ఎంఎన్సీ)ల వరకు ఇలా ప్రతి రంగానికి స్టాటిస్టిక్స్ అవసరం ఎంతగానో ఉంటోంది. ఆయా సంస్థలు చేపట్టే సర్వేలు, ఆపరేషన్స్, సైంటిఫిక్ రీసెర్చ్, డెవలప్మెంట్ యాక్టివిటీస్, సంబంధిత అవసరాల కోసం స్టాటిస్టిషియన్స్ అవసరమవుతారు. ఈ నేపథ్యంలో స్టాటిస్టిక్స్ అభ్యర్థులకు అవకాశాలకు కొదవ లేదని చెప్పొచ్చు. ఒక రకంగా చెప్పాలంటే ప్రెవేట్ రంగంతో సమానంగా, ప్రభుత్వ రంగంలో కూడా అవకాశాలు కల్పిస్తున్న అరుదైన కోర్సుల్లో స్టాటిస్టిక్స్ ఒకటి అని చెప్పొచ్చు. బ్యాంకులు, ఫైనాన్షియల్ ఇన్స్టిట్యూషన్స్, స్టాటిస్టికల్ ఆర్గనైజేషన్స్, పబ్లిక్ సెక్టార్ కంపెనీలు, రీసెర్చ్ ఫార్మ్స్, సోషియో-ఎకనమిక్ రీసెర్చ్ ఆర్గనైజేషన్స్, ఆర్థిక-వ్యాపార, వాణిజ్య రంగాలతో ముడిపడిన అన్ని రకాల సంస్థలు స్టాటిస్టిషియన్స్కు కెరీర్ అవెన్యూస్గా నిలుసున్నాయి. ఆసక్తి ఉంటే సంబంధిత ఇన్స్టిట్యూట్లలో ఫ్యాకల్టీగా/ప్రొఫెసర్గా కెరీర్ ప్రారంభించవచ్చు.
జాబ్ ప్రొఫైల్స్:
- ఎనలిస్ట్
- డేటా ఎనలిస్ట్
- బయోస్టాటిస్టిషియన్
- బిజినెస్ స్టాటిస్టిషియన్
- మార్కెటింగ్ ఎనలిస్ట్
- డేటా సైంటిస్ట్
- క్వాంటిటేటీవ్ ఎనలిస్ట్
- రీసెర్చ్ ఎనలిస్ట్
- బయోమెట్రీషియన్
- ఎకనోమెట్రీషియన్
వేతనాలు:
వేతనాలు కూడా ఆకర్షణీయంగానే ఉంటాయి. ప్రైవేట్ రంగంలో కెరీర్ ప్రారంభంలో సంవత్సరానికి రూ. 5 నుంచి 6 లక్షల పేప్యాకేజ్లు ఉంటాయి. తర్వాత అనుభవం ఆధారంగా సంవత్సరానికి రూ. 10 లక్షల వరకు సంపాదించవచ్చు. అదే అంతర్జాతీయ స్థాయి సంస్థలు..గోల్డ్మెన్ శాంక్స్, మెర్గాన్ స్టాన్లీ వంటి వాటిల్లో సంవత్సరానికి రూ. 15 లక్షల నుంచి రూ. 18 లక్షల వేతనాన్ని ఆఫర్ చేస్తున్నాయి. భారీ పేప్యాకేజ్లను దక్కించుకోవాలంటే మాత్రం మాస్టర్స్, లేదా స్పెషలైజ్డ్ ఏరియాల్లో పీహెచ్డీ డిగ్రీలు తప్పనిసరి. ప్రభుత్వ రంగంలో కూడా వేతనాలు భారీగానే ఉంటున్నాయి. ఆయా హోదాలను బట్టి సంవత్సరానికి రూ. 3 లక్షల నుంచి 18 లక్షల వరకు వేతనాలు లభిస్తున్నాయి.
ప్రెవేట్ రంగం-టాప్ రిక్రూటర్స్:
వేతనాలు కూడా ఆకర్షణీయంగానే ఉంటాయి. ప్రైవేట్ రంగంలో కెరీర్ ప్రారంభంలో సంవత్సరానికి రూ. 5 నుంచి 6 లక్షల పేప్యాకేజ్లు ఉంటాయి. తర్వాత అనుభవం ఆధారంగా సంవత్సరానికి రూ. 10 లక్షల వరకు సంపాదించవచ్చు. అదే అంతర్జాతీయ స్థాయి సంస్థలు..గోల్డ్మెన్ శాంక్స్, మెర్గాన్ స్టాన్లీ వంటి వాటిల్లో సంవత్సరానికి రూ. 15 లక్షల నుంచి రూ. 18 లక్షల వేతనాన్ని ఆఫర్ చేస్తున్నాయి. భారీ పేప్యాకేజ్లను దక్కించుకోవాలంటే మాత్రం మాస్టర్స్, లేదా స్పెషలైజ్డ్ ఏరియాల్లో పీహెచ్డీ డిగ్రీలు తప్పనిసరి. ప్రభుత్వ రంగంలో కూడా వేతనాలు భారీగానే ఉంటున్నాయి. ఆయా హోదాలను బట్టి సంవత్సరానికి రూ. 3 లక్షల నుంచి 18 లక్షల వరకు వేతనాలు లభిస్తున్నాయి.
ప్రెవేట్ రంగం-టాప్ రిక్రూటర్స్:
- ఇన్ఫోసిస్
- హెచ్పీ టెక్నాలజీస్
- జీఈ
- హెచ్ఎస్బీసీ
- యాక్సిస్ బ్యాంక్
- ఐసీఐసీఐ
- గోల్డ్మెన్ శాంక్స్
- మెర్గాన్ స్టాన్లీ
- మెకంజీ
- ప్లానింగ్ కమిషన్
- ఇండియన్ కౌన్సిల్ ఆఫ్ మెడికల్ రీసెర్చ్
- నేషనల్ కౌన్సిల్ ఆఫ్ అప్లయిడ్ ఎకనమిక్ రీసెర్చ్
- ఇండియన్ కౌన్సిల్ ఆఫ్ అగ్రికల్చరల్ రీసెర్చ్
- ఇన్స్టిట్యూట్ ఆఫ్ అప్లయిడ్ మ్యాన్పవర్ రీసెర్చ్
- నేషనల్ స్టాటిస్టికల్ ఆర్గనైజేషన్స్
- నేషనల్ శాంపిల్ ఆఫీస్
- లేబర్ బ్యూరో
- ఇక్రిశాట్
- ఐసీఏఆర్డీఏ
ప్రత్యేక పరీక్షలు:
ప్రభుత్వ విభాగంలో కొన్ని రకాల పోస్టులకు స్టాటిస్టిక్స్ అభ్యర్థులు మాత్రమే అర్హులు. వాటి వివరాలు..
ఇండియన్ స్టాటిస్టికల్ సర్వీస్ (ఐఎస్ఎస్):
కేంద్ర ఆర్థిక వ్యవహారాల సంబంధ శాఖలు, ప్లానింగ్ కమిషన్, తదితర విభాగాల్లో గ్రేడ్-4 కేడర్లో జూనియర్ టైం స్కేల్ హోదా ఆఫీసర్ల నియామకం కోసం యూపీఎస్సీ ఇండియన్ ఎకనమిక్ సర్వీస్ ఎగ్జామ్ నిర్వహిస్తుంది. ఈ పరీక్షలో విజయం సాధించిన అభ్యర్థులు అసిస్టెంట్ డెరైక్టర్, రీసెర్చ్ ఆఫీసర్ హోదాలో (జూనియర్ టైం స్కేల్) కెరీర్ ప్రారంభించవచ్చు. అనుభవం, పనితీరు ఆధారంగా ప్రిన్సిపుల్ అడ్వైజర్ లేదా చీఫ్ అడ్వైజర్ స్థాయికి చేరు కునే అవకాశం ఉంది.
అర్హత: పీజీ ఇన్ స్టాటిస్టిక్స్/మ్యాథమెటికల్ స్టాటిస్టిక్స్/ అప్లయిడ్ స్టాటిస్టిక్స్
వివరాలకు: www.upsc.gov.in
సబార్డినేట్ స్టాటిస్టికల్ సర్వీస్ (ఎస్ఎస్ఎస్):
కేంద్ర ప్రభుత్వంలోని వివిధ విభాగాల్లో స్టాటిస్టికల్ ఇన్వెస్ట్గేటర్ గ్రేడ్-1, 2 హోదా ఉద్యోగాల భర్తీ కోసం స్టాఫ్ సెలెక్షన్ కమిషన్ (ఎస్ఎస్సీ) రాత పరీక్ష నిర్వహిస్తుంది.
అర్హత: గ్రాడ్యుయేషన్ (స్టాటిస్టిక్స్/అప్లయిడ్ స్టాటిస్టిక్స్/మ్యాథమెటిక్స్ స్టాటిస్టిక్స్)
వివరాలకు: https://ssc.nic.in
అసిస్టెంట్ స్టాటిస్టికల్ ఆఫీసర్:
రాష్ట్రంలో ఏపీపీఎస్సీ నిర్వహించే అసిస్టెంట్ స్టాటిస్టికల్ ఆఫీసర్ ఉద్యోగాలకు స్టాటిస్టిక్స్ అభ్యర్థులు (డిగ్రీ స్థాయిలో స్టాటిస్టిక్స్ను ఒక సబ్జెక్ట్గా కనీసం ఒక సంవత్సరం అయిన చదివి ఉండాలి )మాత్రమే అర్హులు.
వివరాలకు: www.apspsc.gov.in
టాప్ ఇన్స్టిట్యూట్స్:
ఇండియన్ స్టాటిస్టికల్ ఇన్స్టిట్యూట్ క్యాంపస్లు
కోల్కతా-వెబ్సైట్: www.isical.ac.in,
బెంగళూరు-వెబ్సైట్: www.isibang.ac.in
చెన్నై-వెబ్సైట్: www.isichennai.res.in
ఢిల్లీ-వెబ్సైట్: www.isid.ac.in
ఇండియన్ అగ్రికల్చరల్ స్టాటిస్టిక్స్ రీసెర్చ్ ఇన్స్టిట్యూట్-న్యూఢిల్లీ
వెబ్సైట్: www.iasri.res.in
ఇంటర్నేషనల్ ఇన్స్టిట్యూట్ ఆఫ్ పాపులేషన్ స్టడీస్-ముంబై
వెబ్సైట్: www.iipsindia.org
సెంటర్ ఫర్ అడ్వాన్స్డ్ స్టడీస్-పుణే యూనివర్సిటీ
వెబ్సైట్: www.unipune.ac.in
ఇండియన్ ఇన్స్టిట్యూట్ ఆఫ్ టెక్నాలజీ-కాన్పూర్
వెబ్సైట్: www.iitk.ac.in
ఇండియన్ ఇన్స్టిట్యూట్ ఆఫ్ టెక్నాలజీ-ముంబై
వెబ్సైట్: www.iitb.ac.in
నేషనల్ ఇన్స్టిట్యూట్ ఆఫ్ మెడికల్ స్టాటిస్టిక్స్-న్యూఢిల్లీ
వెబ్సైట్: www.icmr.nic.in
ప్రభుత్వ విభాగంలో కొన్ని రకాల పోస్టులకు స్టాటిస్టిక్స్ అభ్యర్థులు మాత్రమే అర్హులు. వాటి వివరాలు..
ఇండియన్ స్టాటిస్టికల్ సర్వీస్ (ఐఎస్ఎస్):
కేంద్ర ఆర్థిక వ్యవహారాల సంబంధ శాఖలు, ప్లానింగ్ కమిషన్, తదితర విభాగాల్లో గ్రేడ్-4 కేడర్లో జూనియర్ టైం స్కేల్ హోదా ఆఫీసర్ల నియామకం కోసం యూపీఎస్సీ ఇండియన్ ఎకనమిక్ సర్వీస్ ఎగ్జామ్ నిర్వహిస్తుంది. ఈ పరీక్షలో విజయం సాధించిన అభ్యర్థులు అసిస్టెంట్ డెరైక్టర్, రీసెర్చ్ ఆఫీసర్ హోదాలో (జూనియర్ టైం స్కేల్) కెరీర్ ప్రారంభించవచ్చు. అనుభవం, పనితీరు ఆధారంగా ప్రిన్సిపుల్ అడ్వైజర్ లేదా చీఫ్ అడ్వైజర్ స్థాయికి చేరు కునే అవకాశం ఉంది.
అర్హత: పీజీ ఇన్ స్టాటిస్టిక్స్/మ్యాథమెటికల్ స్టాటిస్టిక్స్/ అప్లయిడ్ స్టాటిస్టిక్స్
వివరాలకు: www.upsc.gov.in
సబార్డినేట్ స్టాటిస్టికల్ సర్వీస్ (ఎస్ఎస్ఎస్):
కేంద్ర ప్రభుత్వంలోని వివిధ విభాగాల్లో స్టాటిస్టికల్ ఇన్వెస్ట్గేటర్ గ్రేడ్-1, 2 హోదా ఉద్యోగాల భర్తీ కోసం స్టాఫ్ సెలెక్షన్ కమిషన్ (ఎస్ఎస్సీ) రాత పరీక్ష నిర్వహిస్తుంది.
అర్హత: గ్రాడ్యుయేషన్ (స్టాటిస్టిక్స్/అప్లయిడ్ స్టాటిస్టిక్స్/మ్యాథమెటిక్స్ స్టాటిస్టిక్స్)
వివరాలకు: https://ssc.nic.in
అసిస్టెంట్ స్టాటిస్టికల్ ఆఫీసర్:
రాష్ట్రంలో ఏపీపీఎస్సీ నిర్వహించే అసిస్టెంట్ స్టాటిస్టికల్ ఆఫీసర్ ఉద్యోగాలకు స్టాటిస్టిక్స్ అభ్యర్థులు (డిగ్రీ స్థాయిలో స్టాటిస్టిక్స్ను ఒక సబ్జెక్ట్గా కనీసం ఒక సంవత్సరం అయిన చదివి ఉండాలి )మాత్రమే అర్హులు.
వివరాలకు: www.apspsc.gov.in
టాప్ ఇన్స్టిట్యూట్స్:
ఇండియన్ స్టాటిస్టికల్ ఇన్స్టిట్యూట్ క్యాంపస్లు
కోల్కతా-వెబ్సైట్: www.isical.ac.in,
బెంగళూరు-వెబ్సైట్: www.isibang.ac.in
చెన్నై-వెబ్సైట్: www.isichennai.res.in
ఢిల్లీ-వెబ్సైట్: www.isid.ac.in
ఇండియన్ అగ్రికల్చరల్ స్టాటిస్టిక్స్ రీసెర్చ్ ఇన్స్టిట్యూట్-న్యూఢిల్లీ
వెబ్సైట్: www.iasri.res.in
ఇంటర్నేషనల్ ఇన్స్టిట్యూట్ ఆఫ్ పాపులేషన్ స్టడీస్-ముంబై
వెబ్సైట్: www.iipsindia.org
సెంటర్ ఫర్ అడ్వాన్స్డ్ స్టడీస్-పుణే యూనివర్సిటీ
వెబ్సైట్: www.unipune.ac.in
ఇండియన్ ఇన్స్టిట్యూట్ ఆఫ్ టెక్నాలజీ-కాన్పూర్
వెబ్సైట్: www.iitk.ac.in
ఇండియన్ ఇన్స్టిట్యూట్ ఆఫ్ టెక్నాలజీ-ముంబై
వెబ్సైట్: www.iitb.ac.in
నేషనల్ ఇన్స్టిట్యూట్ ఆఫ్ మెడికల్ స్టాటిస్టిక్స్-న్యూఢిల్లీ
వెబ్సైట్: www.icmr.nic.in
Published date : 06 May 2013 03:50PM