Abel Prize: గణితశాస్త్ర నోబెల్ ప్రైజ్(అబెల్) 2023ను గెలుచుకున్న లూయిస్ కాఫరెల్లి
ఫ్రీ-బౌండరీ సమస్యలు, మోంగే-ఆంపియర్ సమీకరణంతో పాటు నాన్లీనియర్ పాక్షిక అవకలన సమీకరణాల కోసం చేసిన క్రమబద్ధత సిద్ధాంతానికి లూయీస్ ప్రాథమిక సహకారాన్ని అందించారు. ఈ ప్రైజ్ను విద్యా మంత్రిత్వ శాఖ తరపున నార్వేజియన్ అకాడమీ ఆఫ్ సైన్స్ అండ్ లెటర్స్ ప్రదానం చేస్తుంది. బహుమతిగా 7.5 మిలియన్ క్రోనర్ ద్రవ్య పురస్కారం, ఒక గాజు ఫలకం ఇస్తారు. నార్వేజియన్ కళాకారుడు హెన్రిక్ హౌగన్ దీనిని రూపొందించారు.
2022 సంవత్సరానికి అబెల్ ప్రైజ్ను అమెరికన్ గణిత శాస్త్రజ్ఞుడు డెన్నిస్ పార్నెల్ సుల్లివన్కు ప్రదానం చేసింది. టోపోలాజీకి దాని విస్తృత అర్థం, ముఖ్యంగా బీజగణితం, రేఖాగణిత డైనమిక్ అంశాలలో డెన్నిస్ చేసిన అద్భుతమైన రచనలకు గాను ఈ అవార్డు ఇవ్వబడింది.
వీక్లీ కరెంట్ అఫైర్స్ (అవార్డ్స్) క్విజ్ (26 ఫిబ్రవరి - 04 మార్చి 2023)
అబెల్ బహుమతి గెలుచుకున్న మొదటి మహిళ..
2019లో అబెల్ బహుమతిని గెలుచుకున్న మొదటి మహిళ కరెన్ ఉహ్లెన్బెక్. విశ్లేషణ, జ్యామితి మరియు గణిత భౌతిక శాస్త్రంపై ఆమె చేసిన కృషికి ఈ అవార్డు లబించింది. ఆమె సైన్స్ మరియు గణితంలో లింగ సమానత్వానికి న్యాయవాది.
మొదటి భారతీయ వ్యక్తి..
2007లో ఈ బహుమతిని గెలుచుకున్న మొదటి భారతీయ వ్యక్తి ఎస్ ఆర్ శ్రీనివాస వరదన్. ఇప్పటికీ అతను ఈ ప్రత్యేకతలో ఒంటరిగా నిలిచాడు.
Oscar Winner List 2023: ఆస్కార్ అవార్డుల విజేతల జాబితా ఇదే.. భారత్కు రెండు ఆస్కార్లు
➤ అబెల్ ప్రైజ్ అనేది అంతర్జాతీయ గణిత శాస్త్ర పురస్కారం. అబెల్ బహుమతికి నార్వేజియన్ గణిత శాస్త్రజ్ఞుడు నీల్స్ హెన్రిక్ అబెల్ పేరు పెట్టారు. నార్వేజియన్ అకాడమీ ఆఫ్ సైన్స్ అండ్ లెటర్స్ ద్వారా 2003లో మొదటిసారిగా ప్రదానం చేయబడింది. ఈ అవార్డు ద్వారా 7.5 మిలియన్ నార్వేజియన్ క్రోనర్ (దాదాపు $720,000) ప్రైజ్ మనీ లభిస్తుంది.
➤ నార్వేజియన్ అకాడమీ ఆఫ్ సైన్స్ అండ్ లెటర్స్ బహుమతి కమిటీని (అబెల్ కమిటి) నియమిస్తుంది. ఈ కమిటీ గణిత రంగంలో ఐదుగురు ప్రముఖ పరిశోధకులతో కూడి ఉంటుంది. ఈ కమిటీలో కనీసం ముగ్గురు విదేశీ సభ్యులు ఉండాలి. అబెల్ కమిటీ అధ్యక్షుడిని నాలుగు సంవత్సరాల కాలానికి నియమిస్తారు. మిగతా సభ్యులను రెండేళ్ల కాలానికి నియమిస్తారు. ఒక సారి నియమకం అయిన వారు మళ్లీ నియమించబడవచ్చు. అబెల్ కమిటీ బహుమతి కోసం అభ్యర్థులను నార్వేజియన్ అకాడమీ ఆఫ్ సైన్స్ అండ్ లెటర్స్కు సిఫారసు చేస్తుంది.
➤ నార్వేజియన్ అకాడమీ ఆఫ్ సైన్స్ అండ్ లెటర్స్ అబెల్ కమిటీ సిఫారసు ఆధారంగా బహుమతి విజేతను ఎంపిక చేస్తుంది. ఒక నిర్దిష్ట సంవత్సరంలో అబెల్ కమిటీ విలువైన బహుమతి విజేతను కనుగొనలేకపోతే, ఆ సంవత్సరంలో బహుమతి ఇవ్వబడదు. బహుమతి విజేత కోసం నిధులు విద్య మరియు పరిశోధన మంత్రిత్వ శాఖకు తిరిగి ఇవ్వబడతాయి.
➤ స్వీయ నామినేషన్లు అనుమతించనప్పటికీ, ఎవరైనా అబెల్ ప్రైజ్ కోసం నామినేషన్ను సమర్పించవచ్చు. నామినీ సజీవంగా ఉండాలి. అవార్డు గ్రహీత విజేతగా ప్రకటించబడిన తర్వాత మరణిస్తే.. బహుమతిని మరణానంతరం ప్రదానం చేస్తారు.